Wprowadzenie

개식

Język jest insirowany językami wschodnio-azjatyckimi, używa koreańskiego systemu zapisu oraz gramatyki, składni i fonologii bliskiej koreańskiej/japońskiej, podczas gdy słownictwo jest głównie rodzime z małą ilością słów obcych. Język powstał po raz pierwszy w lecie roku 2015 i zmienił się od tego czasu w dużym stopniu. To jest jego piąta i ostatnia wersja. Nazwa języka to 워쿠기 wokugi, co znaczy po prostu mój język.

Wymowa, zapis

쿠무, 사서다

Do zapisu używany jest koreański hangul z elementami yennal hangul. Jest to alfabet zapisywany w postaci bloków sylabicznych. Każda sylaba składa się z początkowej spółgłoski i samogłoski lub dwuznaku, czy trójznaku. Na końcu sylaby może występować spółgłoska, ale jest opcjonalna.

Podział samogłosek:

Przednie Centralne Tylne
Przymknięte i u ɯ
Średnie e o
Otwarte a
Dyftongi ai au ei oi ua ue ui ɯi

Istnieje 27 samogłosek: 6 prostych, 13 dwuznaków i 8 trójznaków. Samogłoski podstawowe:

Zapis
Transkrypcja a e i o u y
Wymowa a e i o u ɯ

Dwuznaki:

Zapis ᅟᅶ
Transkrypcja ay aw ey wa we oy wo wi ya ye yi yo yu
Wymowa ai au ei wa we oi wo wi ja je ji, ɯi jo ju

Trójznaki:

Zapis ᅟᅸ
Transkrypcja way oya oye wey yaw yua yue yuy
Wymowa wai oja oje wei jau jua jue jui

Podział spółgłosek:

Wargowe Dziąsłowe Miękko-
podniebienne
Podniebienne Krtaniowe
Nosowe m n ŋ
Zwarte p b t d k g
Zwartoszczelinowe ts tɕ dʑ
Szczelinowe f s ɕ h
Półotwarte l ɾ w j

W języku występuje 16 spółgłosek początkowych i 27 końcowych, z czego 12 złożonych. Jako że spółgłoski są wymawiane inaczej w zależności od swojej pozycji, w tabeli podana jest wymowa na początku oraz na końcu sylaby. ㄱ ㅂ ㄷ ㅈ są dźwięczne pomiędzy innymi głoskami i półdźwięczne na początku słów. Spółgłoska ㅇ na początku sylaby nie jest wymawiana i służy do tworzenia sylab zaczynających się od samogłoski.

Zapis
Nazwa ᅀᅡᇫ ᅙᅵ
Transkrypcja g/k k b/p p d/t t j/q q c s~x m n ng r/l h f
Początek g k b p d t ts s m n ɾ h f
Koniec k p t ŋ l

Występują pewne zjawiska fonetyczne.

Istnieją też złożone spółgłoski występujące na końcu sylaby, gdzie czytana jest tylko pierwsza, chyba że występuje po nich samogłoska: ㄳ, ㅄ, ㅺ, ㅽ, ㅼ, ᇚ, ퟢ, ㅯ, ᄓ, ㄵ, ㄽ, ㄻ. 옶 /옵/, 옶이 /옵시/.

Tabela wymowy par samogłosek (końcowa + środkowa). Zmiany fonetyczne mogą nie występować w niektórych słowach obcych, np. 옷로 Oslo (/oslo/, nie /osɯɾo/).

2ga
1sza
ㄱ ㅋ kk kp kt ktɕ kts ks kɯm kɯn kɯɾ kɯh kɯf
ㅂ ㅍ pk pp pt ptɕ pts ps pɯm pɯn pɯɾ pɯh pɯf
ㄷ ㅌ tk tp tt ttɕ tts ts tɯm tɯn tɯɾ tɯh tɯf
ㅈ ㅊ tɕig kk tɕib pp tɕid tt ttɕ tts ss tɕim tɕin tɕiɾ tɕih tɕif
tsɯg tsɯb tsɯd tsɯm tsɯn tsɯɾ tsɯh tsɯf
sk sp st sɯm sɯn sɯɾ sɯh sɯf
mg mk mb mp md mt mdʑ mtɕ mts ms mm mn mh mf
ng nk nb np nd nt ndʑ ntɕ nts ns nm nn nh nf
ŋg ŋk ŋb ŋp ŋd ŋt ŋdʑ ŋtɕ ŋts ŋs ŋm ŋn ŋh ŋf
lg lk lb lp ld lt ldʑ ltɕ lts ls lm ln ll lh lf

Rzeczowniki

며산

Rzeczowniki są nieodmienne, nie mają liczby mnogiej, chociaż można dodać sufiks 두, gdy liczba nie wynika z kontekstu. Zwykle jest ona dołączany do słów określających ludzi. Rzeczowniki mogą, ale nie muszą mieć jedno-sylabicznego rdzenia używanego w słowotwórstwie.

Partykuły

육산

Partykuły wskazują funkcję rzeczownika w zdaniu podobnie jak przypadki w języku polskim. Są dołączane bezpośrednio do słowa w postaci sufiksów. Jeżeli podane są dwie formy, oddzielone są one /, pierwsza dotyczy słów zakończonych samogłoską, druga spółgłoską.

Czasowniki

화산

Nie ma rozróżnienia między czasownikami i przymiotnikami. Zachowują się i odmieniają tak samo. Oznacza to, że słowa odpowiadające przymiotnikom w bezokoliczniku są jak orzeczenie imienne, tj. na przykład bezokolicznik słowa duży oznacza być dużym. Końcówki w odmianach dodawane do są bezokolicznika, chyba że napisane jest inaczej. Każdy czasownik poza złożonymi i specjalnymi posiada jedno-sylabiczny morfem używany w słowotwórstwie. Czasowniki specjalne to 라/이라 być i 니라/아니라 nie być.

Czas teraźniejszy tworzony jest przez dodanie 라/오라 do bezokolicznika. 라 dołączane jest do bezokoliczników zakończonych na ㄹ. Dla czasowników specjalnych i zaimków bezokolicznik jest czasem teraźniejszym. Czas przeszły i przyszły wyraża się kolejno za pomocą ㄴ나/은나 i ㄹ러/을러. Obydwie formy wyrażają aspekt dokonany.
iść, 과라 idzie, 관나 poszedł, 괄러 pójdzie
użyć, 십오라 używa, 십은나 użył, 십을러 użyje
dostać, 몰라 dostaje, 몰은나 dostał, 몰을러 dostanie
라/이라 być, jest, 란나/이란나 był, 랄러/이랄러 będzie

Czasowniki neguje się czasownikiem 니/으니, który potem można odmieniać. Przeczenie czasownika 시 być, znajdować się to 니, ale tylko jako osobnego czasownika, nie gdy jest dołączany do innych tworząc aspekt niedokonany. Nie używa się podwójnego przeczenia, zazwyczaj używa się zaimka przeczącego i czasownika w formie twierdzącej, można też zamiast tego zanegować czasownik i użyć zaimka nieokreślonego podobnie jak w języku angielskim.
과니 nie iść, 과니라 nie idzie, 과닌나 nie poszedł
nie być, 니라 nie jest, 닌나 nie był
안휸아 늘은나 nie widział nikogo (dosł. widział nikogo)
솔휸아 늘으닌나 nie widział nikogo (dosł. nie widział kogokolwiek)

Istnieją formy, które działają jak przydawka w przypadku przymiotników i jako imiesłów przymiotnikowy w przypadku czasowników. Twierdzące - 시 (teraźniejsza), 나/으나 (przeszła), 러/으러 (przyszła). Przeczące - 니/으니 (teraźniejsza), 니나/으니나 (przeszła), 니러/으니러 (przyszła). W przypadku czasowników specjalnych, zaimków, 잇 taki jak, niczym, 모 kolejny, ~ z kolei, ᅙᅳ zwielokrotniać, wieloraki i 지 wielokrotny zamiast 시 używa się ㄴ/은.
과시 idący, 과나 taki, który poszedł, 과러 taki, który pójdzie
과니 nie idący, 과니나 taki, który nie poszedł, 과니러 taki, który nie pójdzie
킨시 duży, 킨으니 nieduży, 킨으나 taki, który był duży
란/이란 będący, 니란/아니란 nie będący, 라나/이라나 taki, który był
시시 będący, znajdujący się, 시니/니시 nie będący, nie znajdujący się

Forma przysłówkowa wyrażana jest za pomocą sufiksu 술. ㅂ뵬/읍뵬 wyraża imiesłów przysłówkowy współczesny, a 터 imiesłów przysłówkowy uprzedni. Forma 터 używana jest przy wymienianiu wielu czasowników, jako lista czynności lub cech.
박술 szybko
여술 tak, że robi; tak, aby robić
엽뵬 robiąc
괴더 불터 손나 wróciłem do domu i poszedłem spać

Czasowniki specjalne 라/이라 być i 니라/아니라 nie być są dodawane bezpośrednio do orzecznika. Nie mogą być używane w znaczeniu znajdować się, istnieć, do tego celu używa się czasownika 시.

Forma ∅/오 służy do łączenia czasownika z czasownikiem modalnym i do tworzenia czasowników złożonych. Może być też używana wymiennie z formą 터, przy wymienianiu wielu czynności. W języku mówionym jest używana jako czas teraźniejszy lub tryb rozkazujący (w ustalonych wyrażeniach preferowana jest forma 라/오라). Czasowniki złożone składają się z 2 czasowników lub rzeczownika i czasownika (najczęściej 여 robić). Czasownikiem modalnym może być każdy czasownik dołączany do innego czasownika. Czasowniki modalne dołączane są do formy ∅/오 po spacji.
jechać + 과 iść → 츨오과 pojechać
kłamstwo + 무 mówić → 요무 kłamać
iść + 양 chcieć → 과 양 chcieć iść
zrobić + 짚 łatwy → 여 짚 łatwy do zrobienia
불오 wraca, wróć (język mówiony)

Istnieją czasowniki dołączane bezpośrednio do bezokolicznika bez spacji.

Tryb rozkazujący tworzy się sufiksem 서 dla drugiej osoby i 군 dla 1. osoby liczby mnogiej. Przeczenia tych form to kolejno 누/이누 oraz 니군/으니군. Forma rozkazująca twierdząca dla czasownika 여 robić to 서. Formy grzecznościowe wyrażane są sufiksami 시다 (twierdzący) i 니다/으니다 (przeczący). W języku potocznym można użyć formy ∅/오, do której może być dołączone słowo 미. Aby utworzyć łagodniejszą formę trybu rozkazującego istnieje możliwość użycia czasownika 구 dać jako czasownika modalnego.
과서 idź, idźcie
과군 chodźmy
여니다 proszę nie robić
찬오 미 zjedz (kolokwialnie)
유러 구서 weź pomóż

Szyk zdania w pytaniach nie ulega zmianie względem zdań twierdzących. Pytania kończą się słowem 거, które może być pomijane w języku mówionym i potocznym. 거 jest też używane do tworzenia zdań podrzędnych.
키리 관나 거? czy on poszedł?

Istnieją zdania bez podmiotu, w których używa się zaimka bezosobowego. W większości przypadków jest jednak opuszczany.
ᅙᅮ리 외 티화출아 랑은나 ukradziono mi samochód
(ᅙᅮ리) 호고라 jest gorąco

Czasowniki typu 밫치 wydawać się są używane z formą 잇술 lub przysłówkami. Czasownik 드 stać się jest używany z partykułą 여/어.
사술 밫치 wydaje się dobry
워리 일수여 드 양오 chcę zostać lekarzem

Poniżej podane są sufiksy służące tworzeniu zdań złożonych. (ㄴ/ㄹ) - aby stworzyć czas przeszły/przyszły należy dodać przed odmianą odpowiednią przydawkę.

Zaimki

샹며산

Zaimki zastępują rzeczowniki, czasowniki i przysłówki.

Zaimki osobowe:

l. pojedyncza l. mnoga
1. osoba 워두
2. osoba 유두
3. osoba r. męski 키두
r. żeński 모두
r. nijaki 조두
Zaimek zwrotny
Zaimek bezosobowy ᅙᅮ

Zaimki 키 i 모 zawsze określają ludzi, a 조 zawsze przedmioty. 키두 może odnosić się do grupy mężczyzn lub mężczyzn i kobiet, 조두 do grupy przedmiotów.

Zaimki dzierżawcze tworzy się dołączając do nich partykułę ᄋᅿ.

Pozostałe zaimki to zaimki pytające, wskazujące, nieokreślone, upowszechniające i przeczące.

pytający wskazujący 1 wskazujący 2 nieokreślony 1 nieokreślony 2 upowszechniający przeczący
który ten tamten któryś którykolwiek każdy żaden
kto 다휸 ta osoba 저휸 tamta osoba 보휸 ktoś 솔휸 ktokolwiek 임휸 wszyscy 안휸 nikt
co 다핮 to 저핮 tamto 보핮 coś 솔핮 cokolwiek 임핮 wszystko 안핮 nic
ᄋᆏ dlaczego 다여 dlatego 저여 dlatego 보여 z jakiegoś powodu 솔어 z jakiegokolwiek powodu 임어 z każdego powodu 안어 bez powodu
유기 gdzie 다기 tutaj 저기 tam 보기 gdzieś 솔기 gdziekolwiek 임기 wszędzie 안기 nigdzie
유자 kiedy 다자 wtedy 저자 wtedy 보자 kiedyś 솔자 kiedykolwiek 임자 zawsze 안자 nigdy
jak(i) jest tak(i) jest tak(i) jest jakiś/oś jest jak(i)kolwiek jest wszelki/ak jest nijak(i) jest
jaki taki taki jakiś 솔은 jakikolwiek 임은 wszelki 안은 nijaki
유술 jak 다술 tak 저술 tak 보술 jakoś 솔술 jakkolwiek 임술 wszelak 안술 nijaki

Zaimki z 술 przed innym przysłówkiem mogą być skrócone je do jednego słowa. Łącząc 유술 i inne przysłówki można utworzyć: 유술 ᄀᆦ (유ᄀᆦ) ile, 유술 하라 (유하라) jak bardzo, itd.
다술 히비술 tak często → 다히비술
솔술 하라 jakkolwiek bardzo → 솔하라

Czas teraźniejszy zaimków czasownikowych jest taki sam jak ich bezokolicznik. Czasownik 다 często używany w odmianach, np. 다서터 jeśli tak, 다부사 z tego powodu, 다다가 ale (zwykle skracane do 다가).

조 i 다핮 są w wielu przypadkach wymienne. 핮 w złożeniach może też być wymienione na 빛 rzecz.
워리 ᄌᆦ/다핮아/다빛아 해라 lubię to

Niektóre zaimki osobowe odmieniają się z niektórymi partykułami nieregularnie.

Zaimek -ᄋᅿ dzierżawczość -야/아 dop. bliższe -여/어 dop. dalsze
ja mój ᄋᆦ mnie ᄋힰ mi
ty ᄋᆔ twój ᄋᆎ cię ᄋᆏ ci
on ᄏᅿ /코어/ jego go jemu
ona ᄆᅿ /모어/ jej ᄆᆦ ᄆힰ jej
ono ᄌᅿ /조어/ tego ᄌᆦ to ᄌힰ temu
l. mn. ᄃᅿ
się 옶시 swój

Przysłówki

촐산

Nie ma rozróżnienia między przysłówkami a spójnikami, ze względu na podobieństwo użycia. Mogą występować w różnych miejscach zdania - na początku, na końcu, pomiędzy słowami, czy jako afiksy dołączane bezpośrednio do słowa. Niektórych przysłówków, głównie tych wyrażających ilość, rzadziej czas, można użyć jako rzeczowników. Przysłówki mogą powstawać w wyniku dodania do rzeczownika afiksu 술.
랴허 wyjątek, 랴허술 z wyjątkiem
아리리 빛자라 teraz jest ten moment

Do przysłówków zaliczane są liczebniki. Używane są też liczby arabskie, głównie z datami i jednostkami miary. Liczebniki od 1-9 posiadają słowotwórcze morfemy, w przypadku większych liczb morfem jest taki sam jak liczebnik.

Liczba Liczba słownie Morfem
0
1 류나
2 샤도
3 수미
4
5 미순
6 시룰
7 서거
8 야ᅀᅮ 야ᇫ
9 구선
10 ᅙᅡᆼ
100
1000
1000000

Liczby większe od miliona powstają z morfemów innych słów.

Liczba Słowo Etymologia
109 duży
1012 ᄀᆦ dużo
1015 więcej
1018 새쿠 najwięcej
1021 ultra
1024 미누 przekroczyć
1027 하다 przesadzić
1030 liczba
1033 상수 tysiąc, 수 liczba
1060 수수 liczba, 수 liczba

Liczb od dziesięć w górę można użyć jako przedrostków SI, więc ᅙᅡᆼ oznacza dziesięć oraz deka. Przedrostki wyrażające ujemne potęgi 10 pochodzą od morfemów innych słów, podobnie jak liczby większe od miliona.

Liczby większe od 10 są składane z morfemów mniejszych, więc podstawowe formy liczb 1-9 występują tylko samodzielnie, nigdy w rzędzie jedności większych liczb. W większych liczebnikach liczby są oddzielane spacją co trzy potęgi 10. Morfemy występują też jako elementy innych części mowy.
3 → 수미, 23 → 사ᅙᅡᆼ고 (2-10-3)
3 252 725 689 325 → 고교 사배침ᅙᅡᆼ사박 식배사ᅙᅡᆼ침문 필배야ᇫᅙᅡᆼ옥상 고배사ᅙᅡᆼ침
고진 trójkąt

Ułamki dziesiętne wykorzystują słowo 죽 przecinek, a zwykłe 부사 z, od.
류나 죽 샤도 1,2
수미부사 샤도 2/3 (dosł. dwa z trzech)

Przysłówki wyrażające ilość używane wraz z czasownikami 모 kolejny, ~ z kolei, ᅙᅳ zwielokrotniać, wieloraki i 지 wielokrotny mogą tworzyć liczebniki porządkowe, mnożne i wielokrotne. W przypadku form przymiotnikowych typu drugi, dwukrotny, podwójny używa się formy przydawkowej, a w formach przysłówkowych typu po drugie, dwukrotnie, podwójnie formy 술.
류나모 być pierwszym, 류나몬 pierwszy, 류나모술 po pierwsze
유몬 który z kolei
샤도ᅙᅳ podwoić, 샤도ᅙᅳᆫ podwójny, 샤도ᅙᅳ술 podwójnie, dwa razy
ᄀᆦᅙᅳᆫ wieloraki
유진 ilokrotny, 유지술 ilokrotnie
류나몬 지 pierwszy raz, 류나몬 지유 za pierwszym razem, 류나몬 지술 po raz pierwszy

W języku nie występują przysłówki działające w charakterze przyimków. Zamiast tego używa się po danym rzeczowniku rzeczownika oznaczającego miejsce i partykułę 유/우 w, podczas. Jedynym wyjątkiem jest samo 유/우, które może znaczyć w, wewnątrz.
걀순이 지오 ᄋᅿ유 시라 kosmos jest ponad chmurami
히십이 괴 십우 시라 piwnica jest pod domem
와거리 외 앙 가글 곸어유 우라시라 pies stoi kilka metrów przede mną
김닥 방우 po prawej od banku

Słowotwórstwo

먕사순

Wszystkie czasowniki oraz większość rzeczowników prostych oraz przysłówków (nie powstałych z innych słów w wyniku słowotwórstwa) posiada jedno-sylabiczny morfem używany w słowotwórstwie. Do tworzenia słów z innych można użyć całego słowa, jego jedno-sylabiczengo morfemu, lub części słowa. Istnieją też osobne afiksy, których nie używa się jako osobnych słów, np. 갹 nauka, obszar. Większość słów o takim samym znaczeniu dla uproszczenia ma ten sam morfem, np. 환 (환) bieżący i 아리 (환) teraz.
쉬 (morfem 우추) wiedzieć + 갹 nauka, logia, obszar → 쉬갹 nauka
구라 zielony + 유리 kolor → 구라유리 zieleń
푼 (morfem 반) straszny + 담 (skrót 담곰) gad → 푼담 dinozaur

Rzeczowniki mogą być używane do tworzenia innych rzeczowników. Zdarza się, że dane słowo i jego morfem tworzą jeszcze inne słowo. Czasowniki odrzeczownikowe są tworzone najczęściej przez dodanie bezpośrednio do nich czasownika 여 robić lub 하 (zamiana na formę przymiotnikową), ale można dodawać inne czasowniki. Używając czasownika 고로 -podobny, niczym można stworzyć czasownik wyrażający podobieństwo.
연 (morfem 리남) okrąg + 파 (morfem 파닷) deska → 연파 dysk
열 (skrót 열인) osoba + 수 (morfem 열인) osoba → 열수 człowiek
치윤 piosenka + 여 robić → 치윤여 śpiewać
łza + 흐 wydalać → 물흐 płakać
ᅙᅮ ogień + 고로 -podobny, niczym → ᅙᅮ고로 ogniopodobny, niczym ogień

Do tworzenia rzeczowników odczasownikowych często używa się formy ㅁ/임 dodawanej do bezokolicznika lub po prostu morfemu czasownika. Najczęstsze są jednak kombinacje morfemów wielu słów, a także użycie ogólnych morfemów 사 rzecz i 미 przedmiot. Aby wyrazić czynność, dodaje się do bezokolicznika morfem 다 pochodzący od czasownika 다 wykonać, działać.
가가 rysować → 가감 rysunek
lecieć → ᅙᅢ (morfem 굥) lot
실 (morfem 기토) wymyślić + 큐 (morfem 우키) myśleć → 실큐 pomysł
식 (morfem 시거) prawdziwy + 사 (morfem 빛) rzecz → 식사 fakt
나라 dzwonić + 미 (morfem 하누) przedmiot → 나라미 dzwonek
우키 myśleć → 우키다 myślenie (nie myśl)

W przypadku łączenia wielu rzeczowników w jeden, nie ma konkretnych zasad dotyczących stawiania spacji. Ogólna zasada mówi, że w przypadku odnoszenia się do konkretnych rzeczy lub używania ustalonych wyrażeń spacja jest opcjonalna, np. 기훼 참추/기훼참추 zakaz wstępu. W tego typu połączeniach dwóch lub więcej rzeczowników partykuła dzierżawcza ᄋᅿ jest zwykle pomijana.

Ustalone zwroty

히리드나 아라왐

Ustalone zwroty zwykle nie posiadają sensu gramatycznego i składają się z rzeczowników oraz partykuł. Często wykorzystywana jest forma 술 czasowników, forma 서터/아서터 oraz czas teraźniejszy.
사나 dzisiaj + 리 partykuła podmiotu → 사나리 dzień dobry
이미다야 쿠표술 dzięki bogu
식래야 무서터 mówiąc prawdę
사술 휸오라 miło mi poznać

Istnieje też grupa bliżej nieokreślonych wyrazów, takich jak wykrzykniki czy partykuły. Sklasyfikowane są jako partykuły.
tak
nie
cześć

Składnia

군솔

Orzeczenie zawsze znajduje się na końcu zdania (lub zdania składowego). Przydawki i wszystkie formy opisujące występują przed tym, co opisują. Inne elementy zdania mogą występować w dowolnej kolejności, jednak podmiot zwykle występuje przed dopełnieniem, a dopełnienie bliższe zazwyczaj znajduje się tuż przed orzeczeniem. Im bardziej coś ma być podkreślone, tym bliżej początku zdania powinno się znajdować.
워리 메여 굼아 군나 dałem matce prezent
메여 워리 굼아 군나 matce dałem prezent
굼아 워리 메여 군나 prezent dałem matce

Jako części zdania można użyć całych zdań za pomocą formy przydawkowej. Do nominalizacji zdań służy wyraz 빛 rzecz, który może oznaczać też podmiot wykonujący czynność. Do wyrażenia to, że można też użyć formy 구. Do modyfikacji słów mogą służyć partykuły.
키리 긎으나 빛이 ᅙᅮᆷ부사 ᅀᅳ킨나 to, że umarł było spowodowane chorobą
워리 양시 빛아 십오 używam tego, który lubię
무러 빛이 재라 który się odezwie, przegrywa
워리 하카야, 거하시 빛비리야 해니 nie lubię owoców, nawet tych, które są słodkie
소로시 빛이 워두리 재시니 빛이라 (재시니구라) ważne jest to, że nie przegrywamy
소로시 빛이 재니 빛이라 ważne jest to, żebyśmy nie przegrali
지유두요 흥과리 미난나 wycieczka z przyjaciółmi była przyjemna
술더 흥과야 열러 pojadę na wycieczkę nad morze

W języku potocznym słowa oczywiste lub domyślne z kontekstu często są pomijane (głownie podmiot). Partykuły również mogą być pomijane, dzieje się tak głównie z partykułą podmiotu i dopełnienia bliższego.
핮아 여시? co robisz?
새닥더 관나 poszedłem do szkoły

Zdania złożone

황군

Do tworzenia zdań złożonych można użyć przysłówków, np. 든이 lub, zaimków, np. 다여 dlatego, 저자 wtedy, czy końcówek dołączanych do czasowników, np. 서터/아서터 jeśli. Innym sposobem jest stosowanie rozbudowanych przydawek ze słowami typu 빛 rzecz, 열인 osoba, 기 miejsce, czy 자 czas.
8타여 드러 자유 워리 ᄋᆏ 과 하실러 kiedy będzie ósma, pozwolę ci iść
과 양시 기더 과서 idź gdzie chcesz
새시 빛이 헐러 kto się nauczy, ten zda
유 워리 미머신나 열인이라 jesteś tym, kogo szukałem
다핮아 여나 빛이 워라 ten, który to zrobił to ja
워두리 술으나 닌카 감자야 연나 zrobiliśmy tyle pracy, ile musieliśmy
모리 임 양시 빛아 에라 ona ma wszystko, co chce

Jeszcze jednym sposobem jest użycie przysłówka pytającego 거 czy, który służy zadaniu pytania w zdaniu podrzędnym. Jest on dodawany po orzeczeniu, nie po formie imiesłowu. Można po nim używać partykuł, rzeczowników i czasowników. W przypadku tego typu pytań wewnątrz zdania, jeżeli są to pytania tak/nie, można zamiast użycia samego 거, użyć przeczenia: ~거 니거 czy ~ czy nie. Nie jest to jednak wymagane.
저핮이 ᄋᆏ 시먼나 거 안휸이 우추라 nikt nie wie, dlaczego to się stało
키리 유기더 시라 거 짇서 sprawdź, gdzie on poszedł
워리 괄러 거 니거리 깁으니 to, czy pójdę, czy nie, nie jest pewne
휸이 상을러 거 품군어 기사리 고토라 odpowiedź na pytanie, kto wygra jest trudna

Zdania warunkowe

술ᄋᅸ군

Zdania z warunkiem wykorzystują formę 서터/아서터 jeśli, gdyby. Czas przyszły może posłużyć jako tryb przypuszczający.
자야 에서터, ᄌᆦ 여라 gdy mam czas, robię to
자야 에서터, ᄌᆦ 열러 gdybym miał czas, zrobiłbym to (teraz)
자야 에나서터, ᄌᆦ 연나 gdybym miał wtedy czas, zrobiłbym to
자야 에러서터, ᄌᆦ 열러 jeśli będę miał czas, zrobię to
유리 여나 빛아니라서터, 휸이 연나? jeśli to nie ty to zrobiłeś, to kto?

Zdania porównawcze

비눔 군

Słowo 힛숀 stopień może być używane w porównaniach, aby wyrazić, że coś jest jakieś w takim samym stopniu jak coś innego. Dołączane jest do rzeczownika lub przydawki. Aby wyrazić bardziej/mniej używa się słów 내 bardziej i 둘 mniej z partykułą 부사.
워리 ᄋᆏ 힛숀 선오라 jestem tak wysoki, jak mój ojciec
워리 ᄋᆏ 힛숀 선으니라 nie jestem tak wysoki, jak mój ojciec
워리 ᄋᆏ부사 내 선오라 jestem wyższy od mojego ojca
워리 ᄋᆏ부사 둘 선오라 jestem niższy od mojego ojca

Czasownik 잇 taki jak, niczym jest używany po rzeczownikach. Aby dołączyć go do czasownika, należy znominalizować czasownik formą -시 빛.
워리 여시 빛 잇술 서 rób tak, jak ja
부묘 잇은 총임 uczucie niczym we śnie
키 잇은 열수리 쉐 타다라 ludzie tacy jak on są najgorsi
워리 유 잇오라 jestem taki jak ty

Forma przysłówkowa 술 może być używana w zdaniach z wyrażeniami typu tak, że; tak, aby; tak, jak.
양술 서 rób jak chcesz
샨귀큑이 하라 금 열인이 새 야머술 고토라 chiński jest tak trudny, że bardzo mało osób potrafi się go nauczyć
옶시 감자야 자여 마술 구ᅀᅮ서 zaplanuj swoją pracę tak, aby zdążyć

Wszystkie trzy powyższe typy zdań mogą być zastąpiane innymi formami. Tak, jak może być wyrażone za pomocą -시 빛 잇술, tak, że za pomocą -시 힛숀, a tak, aby za pomocą -수러.
양시 빛 잇술 서 rób jak chcesz
샨귀큑이 하라 금 열인이 새 야머시 힛숀 고토라 chiński jest tak trudny, że bardzo mało osób potrafi się go nauczyć
옶시 감자야 자여 마수러 구ᅀᅮ서 zaplanuj swoją pracę tak, aby zdążyć

Przysłówek 맟 oznacza jak gdyby, jakby, niczym i używa się go po przydawce.
유리 윛이나 맟 다라 zachowujesz się, jakbyś oszalał
부묘유 시시 맟 총임 uczucie jakbym był we śnie

Wyrażenia związane z czasem

자여 부드시 아라왐

Do wyrażania daty i godziny używa się słów, które mają dwa znaczenia. Dołączane do morfemu liczbenika, służą liczeniu lat, miesięcy, itd. Poniższych słów można używać w znaczeniu czasu tylko jako sufiksów, nigdy jako osobnych słów. Za pomocą tych słów można odróżnić wyrażanie daty i godziny od długości czasu. Istnieją odpowiedniki oznaczające jednostki czasu, ale nie są używane w zapisie dat i godzin.
rok, gwiazda, 레 rok, (czyjś) wiek
ᄆᅶ miesiąc, księżyc, 케 miesiąc
ᄋᅸ dzień miesiąca, słońce, ᄋᆔ dzień
godzina, kropka, punkt, 감 godzina
minuta, przecinek, 한태 minuta

Daty dużo częściej zapisuje się cyframi arabskimi, a nie fonetycznie.
1ᄆᅶ (류ᄆᅶ) styczeń
류나 ᄆᅶ jeden księżyc
류나 케 jeden miesiąc
류나몬 케 pierwszy miesiąc
유ᄆᅶ który miesiąc w roku
유 ᄆᅶ który księżyc
유 케 który miesiąc
유몬 케 który miesiąc z kolei

Tygodnie oraz sekundy nie mają odpowiedników. Liczebniki porządkowe mogą być do nich dołączane. Można ich też użyć ze słowami, które te odpowiedniki mają, jednak wtedy nie oznaczają one daty.
샤도몬 하뇌 drugi tydzień
샤도몬 ᄋᆔ drugi dzień
사ᄋᅸ drugi dzień miesiąca

Dni tygodnia wyrażane są słowem 욜. Dni tygodnia, podobnie jak miesiące nie mają swoich nazw i są po prostu numerowane. Tydzień zaczyna się od poniedziałku. Słowa 욜 można też użyć jako osobnego słowa.
3욜 środa
유욜 który dzień tygodnia
욜부사 ᅀᅳ키술 zależnie od dnia tygodnia

Format daty to DD MM RRRR. Używany jest format 24-godzinny, jednak wyrażenia typu "szósta po południu" też są w użyciu.
6욜, 27ᄋᅸ 1ᄆᅶ 2018몬 sobota, 27 stycznia 2018 r.
19타 2죽 19:02

Wiek jest wyrażany w następujący sposób.
워리 20레라 mam dwadzieścia lat

Aby wyrazić, że coś się stało w pewnym momencie lub podczas czegoś, używa się partykuły 유/우. Przysłówek 기 dołączany jako sufiks także oznacza podczas, ale używa się go też przy wyrażaniu długości trwania danej czynności. Inne przysłówki używane z 기 poprzedzają je.
와새유 w czasie lekcji
와새기 podczas lekcji
워리 8 감마다기 감자신나 pracowałem przez aż 8 godzin
키리 빙시 ᄋᆔ기 안핮아 연나 nie zrobił nic przez cały dzień

Aby wyrazić, że coś zajmuje czas, używa się czasownika 야시. Za pomocą partykuły 루/어루 można powiedzieć, że coś zostało wykonane w jakimś czasie.
다빛이 5 감아 야시라 to zajmuje 5 godzin
워리 다빛아 5 감어루 연나 zrobiłem to w 5 godzin

Przysłówkiem dołączanym na końcu słowa wyrażającym co (ileś czasu) jest 말. Można użyć też zaimka 임 każdy.
감말 co godzinę
임 샤도 케 co dwa miesiące

Partykuły 순 i 분 wyrażają przed/po. Są stawiane bezpośrednio po rzeczowniku lub przydawce. Z czasownikami używana jest przydawka lub forma 다. Używane po słowach oznaczających okres czasu wyrażają, że coś wydarzyło się jakiś czas temu lub wydarzy się za jakiś czas. Aby sprecyzować ilość czasu przed/po wydarzeniu, wydarzenie to wstawiane jest przed określeniem czasu.
환시 하뇌순 przed tym tygodniem
저핮분 po tym
ᄀᆦ 레순 wiele lat temu
본 자분 za jakiś czas
탄샨 미순 한태순 pięć minut przed północą
조분 곡기술 długo po tym
워리 운으나 (운다) ᅙᅡᆼ 레순 dziesięć lat przed tym, jak się urodziłem
조리 시머러분 (시머다분) po tym, jak to się stanie

Partykuły 갗 i 더 wyrażają od/do. Określają czas lub miejsce. Mogą być dołączane do rzeczowników lub przydawek.
8타갗 새신나 uczyłem się od ósmej
워리 유기 ᅙᅡᆼ 레순갗 말라 mieszkam tu od 10 lat (dosł. od 10 lat temu)
모리 미순 레라나갗 외큑어루 무 야머라 ona umie mówić po angielsku, od kiedy miała pięć lat
다 군서야 5욜더 조미다 proszę przesłać te dokumenty do piątku
워리 긎으러더 의돌러 będę walczył aż umrę
조미리 샤도 ᄋᆔ분더 보미드 십수라 przesyłka powinna być dostarczona do dwóch dni (dosł. do za dwa dni)

Słowa 아니고 i 음저 oznaczają wciąż, jeszcze oraz już.
키리 아니고 와고라 on wciąż jest dzieckiem
워리 아니고 토쿄야 늘으닌나 jeszcze nie widziałem Tokio
음저 ᄋᆔ니 już się nie boję
다 품군이 음저 기사야 에라 to pytanie już ma odpowiedź